وضعیت زندگی بازماندگان زلزله بم

نظر به اهمیت کمک رسانی به موقع و مداخله فوری بلافاصله پس از بروز بلاهای طبیعی به ویژه حوادثی که با خسارت ها و تلفات جانی گسترده همراه هستند؛ و نیز ضرورت اقدامات کوتاه و بلند مدت، در پیش گیری از پیامدهای زیان بار روان شناختی و اجتماعی ناشی از این گونه حوادث، پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت زندگی بازماندگان زمین لرزه بم و میزان رضایت آن ها از اقدامات صورت گرفته در چند هفته پس از بروز زمین لرزه یاد شده انجام شده است. در این پژوهش که از نوع زمینه یابی است به منظور ارزیابی وضعیت زندگی خانواده ها و سنجش نیازهای آنان، با 363 تن از سرپرست خانوارها (203 زن و 160 مرد)، مصاحبه هایی مکالمه گونه به عمل آمد که افراد به روش نمونه گیری خوشه ای ـ تصادفی از میان کل بازماندگان ساکن در چادرهای نصب شده در شهرستان بم انتخاب شده بودند. برای گردآوری داده ها یک پرسش نامه چهار بخش (الف: ویژگی های جمعیت شناختی؛ ب: وضعیت محل زندگی؛ ج: وضعیت روانی ـ اجتماعی؛ د: نظر افراد درباره کمک های دریافتی) و پرسش نامه ای دیگر که دارای 6 پرسش آزاد (درباب بازسازی منطقه آسیب دیده، مدیریت افراد محلی و افراد غیربومی، همچنین افراد دولتی) به کار برده شد. داده های گردآوری شده به کمک روش های آمار توصیفی تحلیل و ارائه شد. نتایج این پژوهش نشان داد که بیش ترین درصد افراد شرکت کننده در این بررسی، در گروه سنی 21-30 سال قرار داشتند و متأهل، دارای تحصیلات متوسطه و خانه دار بودند. درصد بالایی از آن ها از نظر دسترسی به امکانات و تسهیلات اولیه نظیر آب سالم بهداشتی، مواد غذایی، وسایل پخت وپز، دست شویی و توالت، صابون و مواد پاک کننده بهداشتی، وسایل خواب و چادر محل اقامت رضایت نداشتند و با رضایتی در حد متوسط داشتند. همچنین بسیاری از افراد این بررسی، از نظر امکانات آموزشی، فرهنگی، شغلی و تفریحی دچار مشکلات و محدودیت های جدی بودند به طوری که درصد بالایی از آنان هیچ گونه دسترسی به روزنامه، کتاب و دوره های آموزشی نداشته و فاقد برنامه های مربوط به فعالیت هایی بدنی و اجتماعی بوده اند. افزایش مشکلات روانی ـ رفتاری پس از بروز حادثه یاد شده و میزان سوء مصرف مواد از یافته های دیگر این بررسی بوده است. یافته های پژوهش نشان دهنده اهمیت توجه به وضعیت زندگی بازماندگان و فراهم کردن هرچه بیشتر امکانات اولیه زندگی و نیز تسهیلات آموزشی، فرهنگی، تفریحی، خدمات بهداشتی، بهداشت روانی و بالاتر از آن امکانات شغلی و ایجاد کار است.